VGTA Hiệp Hội Kinh Doanh Vàng Việt Nam
Trong tháng 6 vừa qua, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phát tín hiệu tăng lãi suất trong năm 2023 – sớm hơn một năm so với dự kiến trước đó – giá vàng thế giới đã “bốc hơi” gần 7%.
Ảnh minh hoạ – Ảnh: MarketWatch.
Việc đẩy nhanh dự báo thắt chặt chính sách tiền tệ được Fed đưa ra trên cơ sở kinh tế Mỹ phục hồi nhanh và lạm phát cao hơn dự báo. Thay đổi lập trường của Fed làm tăng kỳ vọng của thị trường về lãi suất trong tương lai, khiến lợi suất trái phiếu tăng, làm gia tăng chi phí cơ hội của việc nắm giữ vàng. Bên cạnh đó, lập trường nghiêng về cứng rắn của Fed cũng làm đồng USD tăng giá, tạo thêm sức ép mất giá đối với kim loại quý.
Lập trường thay đổi của Fed đặt ra thách thức đối với giá vàng, nhưng đợt bán tháo của tháng 6 có vẻ đã đi quá xa, bởi các điều kiện chính sách tiền tệ nới lỏng chưa hề có sự thay đổi ở thời điểm hiện tại. Lãi suất tham chiếu của Fed vẫn ở ngưỡng 0-0,25% và ngân hàng trung ương này vẫn chi 120 tỷ USD mỗi tháng để mua tài sản.
Giới đầu tư không nhìn vào hiện tại mà tập trung vào tương lai, cho dù tương lai đó còn khá xa. Fed dự báo sẽ nâng lãi suất tổng cộng 0,5 điểm phần trăm trong vòng 1 năm rưỡi, nhưng mức tăng này được cho là không đủ để đưa lãi suất về trạng thái thực dương, bởi lạm phát sẽ tăng nhanh hơn.
Ngoài ra, theo dự báo của hầu hết giới phân tích, Fed sẽ chỉ bắt đầu cắt giảm chương trình nới lỏng định lượng vào quý 1/2022, và tốc độ cắt giảm sẽ tuỳ thuộc nhiều vào việc nền kinh tế sẽ diễn biến như thế nào.
Nói cách khác, tiến trình bình thường hoá chính sách tiền tệ và triển vọng của giá vàng sẽ phụ thuộc vào việc liệu đà phục hồi của nền kinh tế và thị trường tài chính có bị gián đoạn, hay lạm phát có phải là vấn đề tạm thời hay không.
Kinh Mỹ đang phục hồi tốt sau Covid-19, và điều này không phải là một tin tốt đối với vàng, vì các nhà đầu tư sẽ tìm đến những tài sản có độ rủi ro cao hơn. Với các biện pháp kích cầu bằng tài khoá và tiền tệ, nền kinh tế chắc chắn sẽ đi đúng hướng.
Có một câu hỏi đặt ra ở đây: liệu đà hồi phục đó có duy trì khi sự hỗ trợ giảm dần và nhu cầu dồn nén trong nền kinh tế đã được giải toả hoàn toàn? Nếu tăng trưởng diễn ra bền vững và Fed bắt đầu thắt chặt chính sách tiền tệ sớm hơn dự kiến, giá vàng sẽ gặp khó khăn.
Nhưng nếu tăng trưởng không bền vững và nghiêng về nguy cơ giảm tốc thì sao? Chẳng hạn, tốc độ tăng trưởng của thị trường lao động yếu đi trong mấy tháng gần đây, khiến tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ tiếp tục cao hơn nhiều so với mức trước đại dịch.
Trong trường hợp như vậy, việc thắt chặt quá sớm có thể khiến sự phục hồi kinh tế bị trệch hướng. Xét tới mức nợ cao trong thế giới hậu đại dịch, chỉ mức tăng nhỏ của lãi suất cũng có thể gây nguy hiểm. Một cuộc khủng hoảng kinh tế có thể nổ ra vì chi phí vay nợ gia tăng, đối với cả doanh nghiệp và chính phủ, tạo ra một cú sốc đối với giá tài sản. Vì lý do này, Fed sẽ phải giữ nguyên chính sách nới lỏng, duy trì một môi trường thuận lợi cho giá vàng.
Các biến chủng mới và những đợt bùng phát của Covid-19, biến động do lạm phát, vỡ bong bóng trên thị trường chứng khoán đã tăng giá quá mạnh do tiền kích cầu hoặc trên thị trường tiền ảo, căng thẳng địa chính trị và thương mại là những rủi ro khác đối với chu kỳ kinh tế, và những rủi ro này có thể hiện thực hoá.
Xét đến những yếu tố như vậy, nhà đầu tư có thể tiếp tục phân bổ vốn sang những kênh đầu tư giúp đa dạng hoá danh mục như vàng.
Về lạm phát, mức lạm phát cao hiện nay – chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ tăng 5% trong tháng 5 – có thể chỉ là một hệ quả của hiệu ứng cơ sở so sánh thấp, do CPI của tháng 4-5/2021 rất thấp. Trong thời gian tới, những con số lạm phát có thể suy yếu.
Tuy nhiên, lạm phát cũng có thể cao dai dẳng do những thay đổi mang tính cơ cấu. Chẳng hạn, phúc lợi thất nghiệp hào phóng ở Mỹ đang khiến nhiều người lao động ở nước này không muốn đi tìm việc làm. Các chủ doanh nghiệp vì thế gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm nhân công. Thực trạng này dẫn tới việc các doanh nghiệp phải tăng tiền lương để thu hút người lao động.
Sắp tới, việc tăng lương tối thiểu và các công ty phải cạnh tranh tìm kiếm lao động sẽ dẫn tới lạm phát tiền lương cao hơn. Điều này thường có khuynh hướng kéo dài và gây ảnh hưởng lan rộng đến giá cả cũng như nhu cầu hàng hoá và dịch vụ.
Trong lúc tăng trưởng và lạm phát cùng cao, Fed đến nay vẫn khẳng định rằng lạm phát chỉ là tạm thời. Nếu đó là sự thật, sẽ không có chuyện Fed tăng lãi suất mạnh tay, vì Fed không muốn gây trệch hướng tăng trưởng hay tăng chi phí vay nợ của Chính phủ liên bang. Một lập trường mềm mỏng của Fed luôn có lợi cho giá vàng.
Nếu lạm phát tăng kéo dài hơn những gì Fed tưởng, Fed bị chậm trong phản ứng lãi suất. Sự trì hoãn thắt chặt có thể đẩy lạm phát lên cao hơn nữa, đẩy lãi suất thực xuống thấp hơn.Trong trường hợp này, giá vàng có thể hưởng lợi đồng thời từ lạm phát cao và lãi suất thấp.
Nói một cách ngắn gọn triển vọng kinh tế cải thiện và khả năng Fed thắt chặt chính sách sẽ tạo ra những trở ngại cho giá vàng, hạn chế khả năng tăng của giá vàng trong ngắn hạn.Tuy nhiên, những bấp bênh về tăng trưởng và lạm phát cùng những rủi ro khác đối với chu kỳ kinh tế sẽ hỗ trợ cho nhu cầu đầu tư vàng, và giá vàng, trong trung hạn./.
